Bij een hevige schietpartij in Amstelveen, donderdagavond 22 Mei, op de hoek van de Van Spaenstraat en de Amsterdamseweg, is de bekende Amsterdamse beroepscrimineel Gwenette Martha omgekomen. De politie bevestigt vrijdagochtend dat Gwenette Martha (40) is doodgeschoten. Ooggetuigen spreken van een ‘gruwelijke schietpartij.’ Martha was in het gezelschap van drie mensen toen het vuur rond 22.00 uur op hem werd geopend. Martha overleed ter plekke.
Martha was pas kort op vrije voeten, nadat hij begin april werd gearresteerd wegens wapenbezit. Hij zat in een auto met een geheime bergplaats voor twee vuurwapens, die door de politie werden ontdekt.
De 38-jarige Antilliaan Gwenette Martha. werd door de recherche gezien als een van de kopstukken van de Amsterdamse onderwereld. Martha werd in 2008 veroordeeld voor onder meer witwassen, handel in drugs, vuurwapenbezit en zware mishandeling. Martha had toen al een strafblad met diverse geweldsdelicten. Hij moest 7 jaar de cel in, maar na een maand wist hij uit de gevangenis van Heerhugowaard te ontsnappen. In 2009 kon hij in Antwerpen weer worden opgepakt.
Geschiedenis
Het Amsterdamse gerechtshof veroordeelt hem op 26 oktober 1992 tot acht jaar cel voor doodslag op Giovanni Martha, poging tot doodslag op diens vriend Vincent en voor wapenbezit. Na de dood van zijn broer, belandt de dan net achttienjarige Martha steeds dieper in het criminele milieu. Met zijn genoemde jeugdvrienden pleegt hij volgens politie en justitie steeds vaker brutale, gewapende overvallen; al lopen verscheidende onderzoeken spaak. Straatroven en berovingen van winkels gaan over in bankovervallen. Het landelijke overvallenteam begint een groot onderzoek naar Martha en consorten, bij wie inmiddels ook Najib B. uit Oost zich heeft aangesloten. In de strafzaak die uiteindelijk volgt eist het OM tien jaar cel tegen Martha, voor een serie gewapende overvallen. De rechtbank legt hem echter maar anderhalf jaar celstraf op en spreekt hem vrij van het merendeel van de aanklacht. Zo verzamelt Martha wel meer (gedeeltelijke) vrijspraken. Wel wordt hij voor wapenbezit en drugshandel veroordeeld. Er zijn sterke aanwijzingen dat de groep rond Martha vanaf halverwege de jaren negentig serieus in de drugshandel gaat en partijen cocaïne ‘binnentrekt’ uit Zuid-Amerika. In die tijd komt het echter niet van langdurige onderzoeken ten gevolge van de IRT-affaire. Bovendien staat Martha niet erg hoog op het prioriteitenlijstje van de recherche. Over zijn groep komt geregeld informatie binnen, maar die wordt doorgaans niet uitgerechercheerd. Dit verandert aan het begin van deze eeuw.
Gwenette Martha wordt eerst in verband gebracht met een moordzaak in Groningen – al speelt hij daarin een bijrol. In Spanje is Janette Meesters er vandoor gegaan met 1150 kilo hasj, eigendom van vermoede Engelse contacten van Martha: een groep drugshandelaars rond de beruchte Daniel Sowerby. De Britten kunnen Janette niet vinden en richten zich dan maar op haar broer Gerard, onderwijzer in Groningen. Martha, Etous Belsarang en drie anderen bellen op 24 november 2002 aan bij Meesters’ woning. Hij moet de verblijfplaats van zijn zus doorgeven. Meesters zegt geen contact te hebben met zijn zus. De mannen dreigen terug te komen als Meesters haar niet bij de Engelsen aangeeft. Vier dagen later schiet Sowerby Meesters dood in de hal van zijn woning. Omdat Martha niet rechtstreeks bij de moord betrokken was, krijgen hij en zijn maten vier tot twaalf maanden voor het dreigen. Eind 2003 krijgt Martha ook de Amsterdamse recherche weer op zijn nek. Mohamed Chekhchar, de moordenaar van zijn broer, is alweer een tijdje vrij en druk doende een nieuw leven op te bouwen. Op 14 oktober 2003 wordt hij rond een uur of negen door een gehelmde man in donkere kleding in coffeeshop Ruthless doodgeschoten. De recherche heeft onmiddellijk een vermoeden wie de opdracht voor de liquidatie heeft gegeven: Gwenette Martha zal zijn broer hebben gewroken. Het onderzoek loopt echter vast. De schutter blijft spoorloos en Martha mag een sterk motief hebben om Chekhchar te willen doden, dat is nog geen bewijs. Eind mei 2004 besluit de recherche Martha op goed geluk toch maar te arresteren, om te bezien of hij wat laat doorschemeren. Vergeefs. Hij moet vrijwel direct weer worden vrijgelaten. Na deze mislukte poging besluiten politie en justitie het over een andere boeg te gooien. In 2007 openen de opsporingsinstanties een andersoortig onderzoek naar Martha, waarbij de recherche zich concentreert op het witwassen van zijn criminele winsten in de periode tot een jaar of vijf terug. Dat hij op grote voet leeft van geld dat hij niet eerlijk heeft verdiend, is immers wél aan te tonen, zeker nu de wetten zijn versoepeld en aanwijzingen sneller als bewijs gelden. Justitie ploegt de oude dossiers door, doet gedurende een kwartaal nieuw onderzoek en werpt Martha voor de voeten dat hij sinds 2003, ondanks zijn totale gebrek aan een legaal inkomen, in een wagenpark is gezien waar de directie van een middelgroot bedrijf verlegen van zou worden.
Een observatieteam slaagt er in maart 2007 in Martha een tijdje te achtervolgen. De rechercheurs zien dat hij bij een benzinepomp in Oost een zwarte plastic tas krijgt overhandigd, waarmee hij naar IJburg rijdt – naar de portiekwoning aan de Johan van der Keukenstraat die op naam staat van ene Malika Karoum. Haar huis wordt gezien als een gezamenlijke stash; een opslagplaats. Op 3 april doet de politie een inval in dat huis. In de woning liggen twee exclusieve horloges, respectievelijk 73.000 en 10.000 euro waard. Die passen precies bij het arsenaal aan tienduizenden euro’s kostende kleinoden dat de recherche vindt in de woning in Amsterdam-Noord waar Martha woont met zijn Marokkaanse vriendin en haar kind. Gedurende de zes zittingsdagen die de rechtbank in het voorjaar van 2008 voor de zaak uittrekt, stelt de rechter Martha dezelfde vraag als de politie eerder heeft gedaan. Hoe komt hij toch aan zoveel geld en dure spullen? Het antwoord gaat een paar kanten uit. Martha vertelt over partijen viagrapillen uit Spanje, handel in wiet van exquise kwaliteit en een kledingwinkel aan de Albert Cuyp. De handel was zwart, waarvoor excuses, maar verdiende goed. Dat hij geen bankrekening heeft, tja. Hij is nogal laks in die dingen. De rechtbank gelooft er allemaal niet veel van. Het beeld dat de rechercheurs uit het dossier overhouden, is dat van een persoon die gekozen heeft voor een bestaan met inkomsten uit de illegaliteit en die zijn levenswandel dusdanig verheimelijkt dat de controle op de herkomst van zijn bezittingen onmogelijk is. De rechtbank veroordeelt Martha op 15 april 2008 tot zeven jaar cel – zijn eerste echte serieuze straf. Martha blijft echter niet lang achter tralies.
Op Tweede Pinksterdag 12 mei 2008 grijpt hij het rumoer rond een voetbaltoernooi in het Huis van Bewaring Zuyder Bos in Heerhugowaard aan om te vluchten. Samen met een medegedetineerde knipt hij rond vier uur ‘s middags domweg een gat in het hek, laat een touwladder naar beneden en klimt de gracht in. Onder luid gejuich van zijn medegedetineerden komt hij zonder veel moeite over het tweede hek, waarin zijn medevluchter blijft hangen tot hij door bewakers wordt gepakt. Naast de gevangenis staan twee helpers in blauwe overalls Martha op te wachten met een Volkswagenbusje dat ze drie dagen eerder hebben gestolen in Amsterdam-West. Het busje wordt later teruggevonden bij een betonfabriek in Heerhugowaard, maar de drie zijn weg. De Amsterdamse recherche gaat intensief naar Martha op zoek, gaandeweg geholpen door de collega’s van het team dat voortvluchtigen opspoort. Als hij een jaar op de vlucht is, zet justitie grof geschut in: een opsporingsbericht op televisie, compleet met politiefoto’s waarop Martha zonder balkje is te zien. Pas op 28 oktober 2009, anderhalf jaar na zijn ontsnapping, breekt stom toeval Martha op. De Marokkaanse crimineel bij wie hij met valse Nederlandse papieren in de auto zit, rijdt in het Antwerpse stadsdeel Deurne een verkeersfuik in, waarna de lokale politie Martha herkent en hij door een arrestatieteam kan worden aangehouden. Op 6 januari 2010 rijden de specialisten van justitie hem met speciaal vervoer op hoge snelheid terug naar Nederland.
Opsporingsbericht van de politie in 2008:
Maandag 12 mei 2008, 2e Pinksterdag, ontsnapt de 34-jarige Amsterdamse beroepscrimineel Gwenette Girigorie Martha uit de gevangenis in Heerhugowaard.
Dit doet hij tegen 16.00 uur en met hulp van twee mannen van buitenaf. Sindsdien ontbreekt van hem ieder spoor. Bij de vlucht werd een gestolen Volkswagen Transporter gebruikt die voorzien was van eveneens gestolen, valse kentekenplaten.
Gwennette MARTHA
De toen 34-jarige Martha zat een straf uit van zeven jaar wegens onder andere handel in heroïne, zware mishandeling, vuurwapenbezit, witwassen en valsheid in geschrifte. Martha is een zeer donkere negroïde man; 1.71 meter lang; met een breed krachtig postuur; een bol, rond en breed gezicht; is enigszins kalend en draagt zijn zwarte haar verder kortgeschoren; heeft een brede boksersneus; opvallend dikke lippen en heeft schoenmaat 41. Eerder heeft Gwenette Martha gebruik gemaakt van de valse namen Livio, Brian of Mervin Leetz, maar de kans bestaat natuurlijk dat hij nu een andere valse naam gebruikt. Bekend is wel dat hij zich in april 2008, een maand voor zijn ontsnapping, bekeerd heeft tot de islam en daarbij de voornaam Chakib heeft aangenomen.
In de grote Amsterdamse liquidatiezaak Passage wordt Martha opgeroepen als getuige voor de onderzoeksrechter. Hij wordt er door kroongetuige Peter la Serpe van beschuldigd een bijrol gespeeld te hebben in de voorbereiding van een moordaanslag op de Turkse criminele coffeeshopeigenaar Atilla Önder. Hij zou het beoogde slachtoffer naar café de Heineken Hoek aan het Leidseplein hebben gelokt, zodat La Serpe hem goed in zich kon opnemen – om hem later samen met huurmoordenaar Jesse Remmers te kunnen liquideren. Martha heeft La Serpes relaas eerder bij de politie bestempeld als ‘totale onzin’.